Lucas Hermans

Executieve functies aanpakken in therapie

Lucas Hermans, master in de logopedische en audiologische wetenschappen, is expert leerstoornissen en didactiek. Vanuit Bijleren ondersteunt hij gezinnen, scholen en organisaties met alles wat maakt dat leerlingen beter bijleren, dit met de focus op video-leren. Zijn expertise is de combinatie van didactiek, sterke zorg en ICT. Zijn ervaring groeide vanuit projecten als Eureka Onderwijs, waar hij o.a. les gaf aan leerlingen met leer- en ontwikkelingsstoornissen. Daarnaast ondersteunde hij projecten als Eureka ADIBib waardoor meer dan 40 000 leerlingen zichzelf kunnen ondersteunen met digitale schoolboeken en voorleessoftware. Recent bracht hij vanuit Eureka samen met het Eureka-team een gratis brochure rond redelijke aanpassingen uit. Ook kan je Lucas kennen van de meer dan honderden leervideo’s op YouTube rond rekenen, taal en Frans. 

Therapie bij zwakke executieve functies: remediëren en/of compenseren?

Executieve functies, zoals plannen, organiseren, werkgeheugen, flexibiliteit en impulscontrole, zijn essentieel voor het uitvoeren van complexe taken. Wanneer deze functies zwak ontwikkeld zijn, kan dat leiden tot uitdagingen in zowel het schoolse, professionele als persoonlijke leven. Als logopedist merk je de impact van zwakke executieve functies meteen tijdens je therapie. Net zoals kinderen zwakke executieve functies kunnen hebben kan hetzelfde waar zijn voor de ouders, het brede schoolse netwerk en jezelf. Je therapie bekijken vanuit de bril van executieve functies kan dan ook een grote meerwaarde zijn voor het vergroten van het therapie-effect. De vorming richt zich op twee belangrijke benaderingen in de behandeling: remediëren (gericht op het versterken van de zwakke functies) en compenseren (het inzetten van strategieën en hulpmiddelen om de tekorten te ondersteunen).

We overlopen concrete casussen met als doel om leerwinst te stimuleren en het competentiegevoel te doen groeien. Tijd maken voor zwakke executieve functies maakt dat je leerlingen meer in hun talent kan zetten.

Doelstellingen:

• Inzicht krijgen in wat executieve functies zijn en hoe ze zich ontwikkelen.
• De impact van zwakke executieve functies begrijpen in verschillende levensdomeinen.
• Verschillende behandelstrategieën leren kennen: remediatie en compensatie.
• Praktische technieken en tools ontdekken om cliënten met zwakke executieve functies te ondersteunen.
• Reflecteren over wanneer remediëren of compenseren meer aangewezen is, afhankelijk van de specifieke behoeften binnen de therapie.

Inhoud:

1. Wat zijn executieve functies?

• Uitleg van de verschillende executieve functies en hun rol in het dagelijks leven en hoe ze therapie-effect kunnen hinderen.
• Mogelijke oorzaken van zwakke executieve functies (bijvoorbeeld neurodiversiteit, leerstoornissen, anderstaligheid, … ).
• Je ervaart zelf hoe het is om zwakke executieve functies te hebben binnen een schoolse context

2. Herkennen en benoemen:

• Hoe zwakke executieve functies kunnen worden herkend.
• Tools en methodieken om deze functies in kaart te brengen.

3. Remediëren:

• Methoden om executieve functies te trainen en versterken.
• Wetenschappelijke onderbouwing: wat werkt en wat niet?
• Praktijkvoorbeelden van remediërende interventies.

4. Compenseren:

• Technieken en hulpmiddelen om executieve uitdagingen te ondersteunen.
• De rol van technologie, zoals apps, planningstools, voorleessoftware, … .
• Hoe ondersteuning in de omgeving een verschil kan maken (ouders, leerkrachten, hulpnetwerk).

5. Keuzes maken: remediëren of compenseren of toch iets anders?

• Wanneer kies je voor welke aanpak?
• Hoe kiezen we voor een veilige transfer naar de school / het leven.
• Het belang van maatwerk in therapie.
• Hoe kiezen we voor langetermijn-impact?
• Kan je zowel aan je therapie-inhoud werken alsook aan executieve functies?
• Casussen en praktijkoefeningen om de theorie toe te passen.

Resultaat:

Na deze vorming heb je de kennis en tools om een gerichte keuze te maken tussen remediëren en/of compenseren, en kun je cliënten op een effectieve manier ondersteunen in hun ontwikkeling. 

De technieken die worden aangereikt zijn ook gericht op het stimuleren van het welbevinden en het zichzelf beter leren kennen, want naast therapie-effect is het stimuleren van het zelfbeeld essentieel.

Astrid Vanvyaene